Suốt một thế kỷ qua, báo chí không chỉ là “tai mắt” của nhân dân, là công cụ tuyên truyền sắc bén, mà còn là nơi kết tinh tâm huyết, trí tuệ và trách nhiệm của hàng ngàn người cầm bút. Từ chiến khu rừng sâu đến đô thị sầm uất, từ thời kháng chiến đầy gian khó đến thời bình đổi mới toàn diện, báo chí đã luôn song hành cùng lịch sử dân tộc.
Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6-1925 - 21-6-2025), Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức biên soạn và xuất bản quyển sách “100 chuyện nghề”, một tuyển tập sinh động và xúc động về hành trình làm báo của nhiều thế hệ nhà báo Việt Nam và quốc tế.
“100 chuyện nghề” không đơn thuần là một cuốn sách kỷ niệm, qua 191 trang với 100 lát cắt chân thực từ đời sống làm báo, phản ánh sinh động cả những hy sinh lặng thầm lẫn hào quang nghề nghiệp. Thông qua các câu chuyện như “Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng” kể lại hành trình đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng Việt Nam của báo Thanh niên gắn với tên tuổi của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. “Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân” khẳng định báo chí cách mạng phải gắn bó với thực tiễn, nhân dân là trung tâm sáng tạo..
Một số câu chuyện ghi dấu ấn mạnh mẽ về nhà báo Trường Chinh, Xuân Thủy như “Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét”, “Làm báo trên chõng tre”… “Câu chuyện sau bức ảnh hai người lính” của nhà báo Chu Chí Thành - minh chứng cho sức mạnh hòa giải bằng hình ảnh.
Bên cạnh đó, “Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại” của nhà báo Hà Đăng khơi mở suy ngẫm về vai trò định hướng xã hội của báo chí trong thời kỳ đổi mới; Câu chuyện về cụm từ nổi tiếng “Mắt sáng, lòng trong, bút sắc” của nhà báo Hữu Thọ đặt ra chuẩn mực nghề nghiệp bền vững. “Từ người lính thích viết báo đến người thầy của làng báo” được nhà báo Tạ Ngọc Tấn kể lại một cách chân thực những đam mê cá nhân đến sự nghiệp đào tạo báo chí.
Quyển sách không chỉ là câu chuyện của từng con người, mà còn là ký ức sống động về các cơ quan báo chí - những "cột mốc" gắn liền với từng thời kỳ lịch sử. Từ hành trình xây dựng Báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, đến quá trình hình thành tờ Tin tức (TTXVN) trong điều kiện khẩn trương, đầy áp lực. Tờ Sài Gòn Giải Phóng, ra đời ngay sau ngày thống nhất đất nước, mang trên mình trọng trách lớn trong công tác tư tưởng tại một vùng đất từng bị chia cắt.
Không thể không nhắc đến các loại hình truyền thông khác như phát thanh, truyền hình, phim tài liệu - với những bản tin đầu tiên vang lên từ Đài Tiếng nói Việt Nam, những khung hình phát sóng đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam, hay những thước phim do Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thực hiện - tất cả đều góp phần làm nên một diện mạo báo chí cách mạng toàn diện và sống động.
Với hình thức thể hiện dung dị, ngôn ngữ gần gũi và giàu cảm xúc, cuốn sách không chỉ dành cho những người trong nghề mà còn là tài liệu quý cho bạn đọc yêu báo chí, nghiên cứu truyền thông, hoặc đơn giản là những ai muốn hiểu sâu hơn về một nghề luôn gắn bó với vận mệnh đất nước.
Quyển sách “100 chuyện nghề” là một lời nhắn nhủ rằng, viết báo không chỉ là một công việc, mà là một sứ mệnh. Mỗi trang sách là một lời tri ân, là ký ức nghề báo được lưu giữ bằng ngôn từ và cũng là ngọn lửa tiếp tục soi đường cho những cây bút trẻ vững bước trên hành trình làm báo vì dân, vì nước.