THƯ VIỆN THÀNH PHỐ CẦN THƠ - CANTHO PUBLIC LIBRARY
CHUYÊN MỤC TRUYỀN THANH TUẦN 02 (11/01– 17/01/2021)
I. KHOA HỌC VÀ CUỘC SỐNG
Kính thưa quý vị và các bạn!
Chuyên mục “Khoa học và cuộc sống” tuần này, chúng tôi xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Gia đình- thuốc quý cho sức khỏe!” của Bs Ái Thủy, trích từ báo Sức khỏe và đời sống.
Theo các nghiên cứu cho thấy gia đình là thành trì vững chắc cho không chỉ sức khỏe thể chất mà sức khỏe tinh thần.
1. Giúp sống lâu hơn
Theo nghiên cứu của Insee thì tuổi thọ tăng lên khi sống có người bạn đời bên cạnh. Điều này giúp họ có niềm vui trong cùng nhau luyện tập, trong những trao đổi chuyện trò và có những bữa cơm cùng nhau đầy ấm cúng ..! Sự hỗ trợ động viên nhau giúp cả hai vượt qua các stress trong cuộc sống. Ngoài ra còn có những lời khuyên cho người bạn đời (ông chồng) tránh xa bia rượu, thuốc lá, thói quen ăn uống không lành mạnh…
2. Tình yêu giúp chống lại bệnh tật
Theo nghiên cứu của Đại học Colombus- Mỹ thì có sự giảm sức đề kháng cơ thể ở những con chuột lang khi nó bị chia cách với “bạn tình”. Ngoài ra theo nghiên cứu của Trung tâm Dịch tễ học ung thư ở Melbourne – Úc khảo sát 1079 đàn ông cho thấy nam giới tuổi đời từ 20-40 tuổi có nhiều lần xuất tinh thì ít có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. Một đời sống tình dục viên mãn, thăng hoa có ít nguy cơ mắc các bệnh tim mạch hơn.
3. Tăng thêm sinh lực cho cơ thể
Được gần gũi người thân, nhìn được khuôn mặt người thân giúp cơ thể sản xuất hormon oxytocin. Hormon này được tiết ra khi người mẹ cho con bú nhưng nó cũng được tiết ra khi vợ chồng cùng nhau trao đổi (về tinh thần cũng như thể xác).
Điều này chúng ta có niềm tin, tiếp thêm sinh lực để sống vui, sống khỏe mỗi ngày.
4. Gia đình giúp chúng ta trưởng thành hơn
Ngay từ từ khi sinh ra, đứa trẻ được sống trong tình thương yêu của bố mẹ, cùng với năm tháng trẻ lớn lên từ những ngày còn tập tễnh tập đi đến lúc leo trèo chạy nhảy!! Gia đình còn là chỗ dựa giúp trẻ tránh được những áp lực bên ngoài như sự căng thẳng trong học hành, những khó khăn gặp phải… Thời gian qua đi, rồi cũng trong “vòng tay” của gia đình trẻ sẽ lớn lên, tự lập, xây dựng cuộc sống, có nghề nghiệp ổn định. Hơn thế nữa trong môi trường gia đình với nhiều hổ trợ, động viên đã giúp chúng ta tránh một số bệnh tâm thần và rối loạn hành vi! Và đúng vậy gia đình là tài sản quý giá cho mỗi chúng ta! (Theo Medisite.fr)
II. GIỚI THIỆU SÁCH
Trong chuyên mục giới thiệu sách tuần này, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị và các bạn 02 quyển sách:
- Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng.
- Tôi đi học.
Kính thưa quý vị và các bạn!
Chuyên mục “Khoa học và cuộc sống” tuần này, chúng tôi xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Gia đình- thuốc quý cho sức khỏe!” của Bs Ái Thủy, trích từ báo Sức khỏe và đời sống.
Theo các nghiên cứu cho thấy gia đình là thành trì vững chắc cho không chỉ sức khỏe thể chất mà sức khỏe tinh thần.
1. Giúp sống lâu hơn
Theo nghiên cứu của Insee thì tuổi thọ tăng lên khi sống có người bạn đời bên cạnh. Điều này giúp họ có niềm vui trong cùng nhau luyện tập, trong những trao đổi chuyện trò và có những bữa cơm cùng nhau đầy ấm cúng ..! Sự hỗ trợ động viên nhau giúp cả hai vượt qua các stress trong cuộc sống. Ngoài ra còn có những lời khuyên cho người bạn đời (ông chồng) tránh xa bia rượu, thuốc lá, thói quen ăn uống không lành mạnh…
2. Tình yêu giúp chống lại bệnh tật
Theo nghiên cứu của Đại học Colombus- Mỹ thì có sự giảm sức đề kháng cơ thể ở những con chuột lang khi nó bị chia cách với “bạn tình”. Ngoài ra theo nghiên cứu của Trung tâm Dịch tễ học ung thư ở Melbourne – Úc khảo sát 1079 đàn ông cho thấy nam giới tuổi đời từ 20-40 tuổi có nhiều lần xuất tinh thì ít có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. Một đời sống tình dục viên mãn, thăng hoa có ít nguy cơ mắc các bệnh tim mạch hơn.
3. Tăng thêm sinh lực cho cơ thể
Được gần gũi người thân, nhìn được khuôn mặt người thân giúp cơ thể sản xuất hormon oxytocin. Hormon này được tiết ra khi người mẹ cho con bú nhưng nó cũng được tiết ra khi vợ chồng cùng nhau trao đổi (về tinh thần cũng như thể xác).
Điều này chúng ta có niềm tin, tiếp thêm sinh lực để sống vui, sống khỏe mỗi ngày.
4. Gia đình giúp chúng ta trưởng thành hơn
Ngay từ từ khi sinh ra, đứa trẻ được sống trong tình thương yêu của bố mẹ, cùng với năm tháng trẻ lớn lên từ những ngày còn tập tễnh tập đi đến lúc leo trèo chạy nhảy!! Gia đình còn là chỗ dựa giúp trẻ tránh được những áp lực bên ngoài như sự căng thẳng trong học hành, những khó khăn gặp phải… Thời gian qua đi, rồi cũng trong “vòng tay” của gia đình trẻ sẽ lớn lên, tự lập, xây dựng cuộc sống, có nghề nghiệp ổn định. Hơn thế nữa trong môi trường gia đình với nhiều hổ trợ, động viên đã giúp chúng ta tránh một số bệnh tâm thần và rối loạn hành vi! Và đúng vậy gia đình là tài sản quý giá cho mỗi chúng ta! (Theo Medisite.fr)
II. GIỚI THIỆU SÁCH
Trong chuyên mục giới thiệu sách tuần này, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị và các bạn 02 quyển sách:
- Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng.
- Tôi đi học.
ĐẠI TƯỚNG LÊ ĐỨC ANH - CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG
Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên là Chủ tịch nước nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là một vị tướng, một nhà lãnh đạo tài năng, một trong những người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Cuộc đời của đồng chí Lê Đức Anh gắn liền với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc và của quân đội.
Để giúp bạn đọc hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh, năm 2015 Nxb. Chính trị Quốc gia đã xuất bản quyển hồi ký “Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng” do Khuất Biên Hoà, Nguyễn Trọng Dinh ghi.
Với độ dày 360 trang, quyển sách phản ánh chân thực về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh từ những ngày đầu tham gia cách mạng, đến lúc là Chủ tịch nước lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa gồm qua 11 chương: Tuổi thơ và những ngày đầu tham gia cách mạng; Tổ chức các nghiệp đoàn ở đồn điền cao su Lộc Ninh và tham gia đấu tranh giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám 1945; Vào quân đội tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp ở miền Đông Nam Bộ; Về Tổng bộ tham mưu, góp phần xây dựng quân đội nhân dân tiến lên từng bước, chính quy, hiện đại; về Bộ Chỉ huy Miền trực tiếp đánh Mỹ trên chiến trường B2; Về Quân khu 9, chỉ huy bám trụ và đánh địch bình định lấn chiếm; Chỉ huy chiến dịch cuối năm 1974, giải phóng tỉnh Phước Long; Chỉ huy cánh quân hướng tây - tây nam tronng chiến dịch Hồ Chí Minh; Chỉ huy xây dựng quân đội ở đồng bằng sông Cửu Long và chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam; Làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia; Tham gia lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đây là cuốn hồi ký phác thảo khá đầy đủ, toàn diện cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh, gắn với những sự kiện quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của đất nước. Với gần 80 năm hoạt động cách mạng, dù ở cương vị nào, Đại tướng Lê Đức Anh cũng đều nỗ lực, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc; phục vụ nhân dân. Đặc biệt, trên cương vị Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn đầu đất nước tiến hành đổi mới, đồng chí Lê Đức Anh đã cùng tập thể lãnh đạo Đảng, Nhà nước có nhiều quyết sách quan trọng trong công tác đối nội, đối ngoại, góp phần đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng, kinh tế phát triển, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, quốc phòng - an ninh được giữ vững và củng cố.
Trân trọng giới thiệu quyển sách “Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng” đến quý bạn đọc. Sách được Thư viện TP. Cần Thơ phục vụ bạn đọc với mã số: Ký hiệu phân loại: 959.704092 / Đ103T. ▪ PHÒNG ĐỌC: DL.015317; ▪ PHÒNG MƯỢN MG.008326; MG.008327
Để giúp bạn đọc hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh, năm 2015 Nxb. Chính trị Quốc gia đã xuất bản quyển hồi ký “Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng” do Khuất Biên Hoà, Nguyễn Trọng Dinh ghi.
Với độ dày 360 trang, quyển sách phản ánh chân thực về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh từ những ngày đầu tham gia cách mạng, đến lúc là Chủ tịch nước lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa gồm qua 11 chương: Tuổi thơ và những ngày đầu tham gia cách mạng; Tổ chức các nghiệp đoàn ở đồn điền cao su Lộc Ninh và tham gia đấu tranh giành chính quyền trong Cách mạng tháng Tám 1945; Vào quân đội tham gia kháng chiến chống thực dân Pháp ở miền Đông Nam Bộ; Về Tổng bộ tham mưu, góp phần xây dựng quân đội nhân dân tiến lên từng bước, chính quy, hiện đại; về Bộ Chỉ huy Miền trực tiếp đánh Mỹ trên chiến trường B2; Về Quân khu 9, chỉ huy bám trụ và đánh địch bình định lấn chiếm; Chỉ huy chiến dịch cuối năm 1974, giải phóng tỉnh Phước Long; Chỉ huy cánh quân hướng tây - tây nam tronng chiến dịch Hồ Chí Minh; Chỉ huy xây dựng quân đội ở đồng bằng sông Cửu Long và chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam; Làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia; Tham gia lãnh đạo thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đây là cuốn hồi ký phác thảo khá đầy đủ, toàn diện cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Lê Đức Anh, gắn với những sự kiện quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của đất nước. Với gần 80 năm hoạt động cách mạng, dù ở cương vị nào, Đại tướng Lê Đức Anh cũng đều nỗ lực, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc; phục vụ nhân dân. Đặc biệt, trên cương vị Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn đầu đất nước tiến hành đổi mới, đồng chí Lê Đức Anh đã cùng tập thể lãnh đạo Đảng, Nhà nước có nhiều quyết sách quan trọng trong công tác đối nội, đối ngoại, góp phần đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng, kinh tế phát triển, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện, quốc phòng - an ninh được giữ vững và củng cố.
Trân trọng giới thiệu quyển sách “Đại tướng Lê Đức Anh - Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng” đến quý bạn đọc. Sách được Thư viện TP. Cần Thơ phục vụ bạn đọc với mã số: Ký hiệu phân loại: 959.704092 / Đ103T. ▪ PHÒNG ĐỌC: DL.015317; ▪ PHÒNG MƯỢN MG.008326; MG.008327
TÔI ĐI HỌC
Quyển tự truyện “Tôi đi học” do Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Ngọc Ký viết cách đây gần 50 năm và đã trở thành quyển sách nâng đỡ tinh thần cho nhiều thế hệ bạn đọc những lúc gặp khó khăn và nghịch cảnh trong cuộc sống. Năm 2019, quyển sách đã được Nxb. Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh tái bản lần thứ 8. Trong lần tái bản này, chính tác giả đã bổ sung thêm một số chi tiết, tình tiết để đáp ứng trọn vẹn hơn sự mong chờ của bạn đọc.
Qua 171 trang sách với 39 câu chuyện chân thực, cuộc đời đầy khổ luyện và ý chí phấn đấu vượt lên trở ngại tật nguyền của thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký sẽ đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc và lòng khâm phục.
Ở truyện “Những ngày mon men đến lớp” bạn đọc sẽ không khỏi xúc động khi lắng nghe những dòng tâm sự của tác giả. Hình ảnh cậu bé Ký chạy ra ngõ đứng lặng nhìn không chớp mắt cho đến khi tốp trẻ con cuối cùng đi mất hút mới lững thững quay vào nhà với dòng nước mắt lã chã tuôn rơi hay đứng lấp ló ở cửa lớp học nhìn bọn trẻ đọc “O” mà mồm cũng chúm môi đọc “O” theo, càng cho ta thấy niềm ước mơ khát khao cháy bỏng được đi học giống như các bạn.
Hay truyện “Chuyện chiếc bàn học bị mất” cho ta thấy thầy Nguyễn Ngọc Ký là con người đầy nghị lực, luôn cố gắng làm mọi thứ bằng chính đôi chân của mình, chứ không trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác.
Trong truyện “Niềm vui nối tiếp niềm vui” kể về sự mạnh mẽ vượt qua khó khăn tạo ra những kỳ tích của thầy Nguyễn Ngọc Ký như: đứng thứ 5 trong kỳ thi Học sinh giỏi Toán lớp 7 ở miền Bắc, hai lần được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng huy hiệu khen ngợi và bốn lần được gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
Bằng những ngôn từ mộc mạc, giản dị tạo cảm giác gần gũi và hấp dẫn người đọc, “Tôi đi học” không chỉ là một tác phẩm văn học có giá trị mà còn là một quyển sách có tác dụng giáo dục về nghị lực sống hiệu quả giúp bạn đọc có thêm một tấm gương sáng về nghị lực vượt khó vươn lên trong học tập. Qua đó, thầy Nguyễn Ngọc Ký muốn gửi gắm đến các bạn đọc trẻ hôm nay một thông điệp: “Hãy đừng để cho một phút nào của tuổi trẻ trôi đi hoài phí”.
Quyển sách “Tôi đi học” đang được phục vụ tại Phòng Thiếu nhi Thư viện TP. Cần Thơ. Các bạn tra tìm tài liệu với ký hiệu phân loại: 895.92283403 / T452Đ.
▪ PHÒNG THIẾU NHI: NA.004425; NA.004424
III. CHUYÊN ĐỀ VỀ THANH NIÊN
Các bạn thân mến!
Chuyên mục về thanh niên tuần này xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết Tác giả câu nói nổi tiếng “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của T.K, trích từ Báo Điện tử Điện Biên Phủ.
Trên tấm bia Tiến sĩ đầu tiên dựng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám ghi lại lịch sử khoa thi năm 1442 có khắc ghi những dòng chữ:”...Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế các bậc đế vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần thiết...”. Người soạn ra những câu nổi tiếng đó là Tiến sĩ triều Lê, Thân Nhân Trung.
Thân Nhân Trung (1419 - 1499), người xã Yên Ninh, huyện Yên Dũng, nay là thôn Yên Ninh, xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang). Ông làm quan đến chức Lại bộ Thượng thư, Chưởng Hàn lâm viện kiêm Ðông các đại học sĩ, Nhập nội phụ chính, Tế tửu Quốc Tử giám; được vua Lê Thánh Tông vời vào hoàng cung dạy học cho các hoàng tử, nhà thơ tài năng trong hội Tao Ðàn Nhị thập bát tú và được vua Lê Thánh Tông phong là Phó Ðô Nguyên suý. Thân Nhân Trung đỗ đại khoa vào năm 1469, lúc ông đã trên 50 tuổi, là khá muộn so với nhiều người khác, ông đã phải mất gần 40 năm mới đạt được học vị cuối cùng của khoa cử phong kiến.
Thân Nhân Trung được triều đình tin dùng trong việc tuyển chọn nhân tài và đào tạo nhân tài cùng các công việc quan trọng khác trong triều. Các kỳ thi hương, thi hội ông đều có đóng góp tích cực, việc xem xét bài vở của các thí sinh, vua đều giao cho Thân Nhân Trung xem xét đọc duyệt để trình lên. Uy tín và vai trò của Thân Nhân Trung càng được đề cao vào năm 1493, khi ông được giữ chức Hàn lâm viện thừa chỉ, Ðông các đại học sĩ kiêm Tế tửu Quốc Tử Giám.
Khẳng định tầm quan trọng của nhân tài đối với việc hưng thịnh của quốc gia, Thân Nhân Trung không quên vai trò của triều đình phong kiến trong việc “chăm lo nuôi dưỡng và đào tạo nhân tài, bồi đắp thêm nguyên khí” (Dục tài, thủ sĩ bồi thực nguyên khí). Muốn bồi dưỡng nhân tài, theo Thân Nhân Trung, người trên phải biết lo cho dân, lo việc nước, khiến cho nước mạnh, dân giàu. Ông viết: “Trị nước càng thịnh vượng lòng càng phải thận trọng, càng phải lo cho dân, chăm chỉ chính sự hàng ngày nơm nớp lo lắng” là muốn người ở ngôi cao phải luôn ghi nhớ. Trong lời bình “Ðạo làm vua” của Lê Thánh Tông trong khuôn khổ hội Tao Ðàn do chính Lê Thánh Tông làm Ðô Nguyên suý và Thân Nhân Trung làm Phó Ðô Nguyên suý, ông đã nói rõ điều tâm đắc của mình: “Nay đức Thánh thượng lại lấy mùa màng tươi tốt làm điềm lành, điều ấy khác hẳn hạng khoe lạ vô ích… có ý giữ gìn sự cần cù cẩn trọng mãi không thôi... Bắt đầu đặt vấn đề như thế thì đó là một vị vua khiêm tốn”.
Tư tưởng xuyên suốt con người Thân Nhân Trung, kể cả trong văn chương dù làm trong lúc vua tôi ngâm vịnh, có tính thù tạc, người đọc vẫn thấy ở ông một tấm lòng yêu nước thương dân sâu xa, một ý thức trách nhiệm cao với dân, với nước, một đòi hỏi cao về đạo đức đối với mọi người, ngay cả với bậc đế vương.
Thân Nhân Trung không chỉ là một vị quan đại triều có uy tín về đức độ và tài năng mà ông còn là nhà giáo dục mẫu mực của thời đại. Ông là tấm gương sáng về tinh thần hiếu học để gia đình, con cháu và quê hương noi theo. Hai người con của ông: Thân Nhân Tín - con trai cả, Thân Nhân Vũ - con trai thứ và cháu nội - Thân Cảnh Vân đều có ý chí học tập và đỗ đại khoa trong các kỳ thi của triều Lê. Ca ngợi về sự thành đạt của gia đình ông, Vua Lê Thánh Tông đã viết như sau: “Thập Trịnh đệ huynh quí hiển. Nhị Thân phụ tử mộc ân vinh”( Mười anh em nhà họ Trịnh nối nhau quí hiển. Hai cha con họ Thân tắm gội ân vinh).
Câu nói “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của Thân Nhân Trung không chỉ dừng lại trong xã hội thời Lê mà câu nói ấy đối với chúng ta vẫn còn nguyên giá trị, khi giáo dục đang trở thành quốc sách hàng đầu, khi văn hoá, khoa học và đội ngũ trí thức đang giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp kiến quốc đất nước hôm nay.
Các bạn thân mến! Chương trình phát thanh hôm nay đến đây xin tạm dừng. Quý vị và các bạn có thể nghe lại nội dung chương trình phát thanh tuần này trên địa chỉ website thư viện TP. Cần Thơ www.cantholib.org.vn
Cám ơn quý vị và các bạn đã chú ý theo dõi. Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
Qua 171 trang sách với 39 câu chuyện chân thực, cuộc đời đầy khổ luyện và ý chí phấn đấu vượt lên trở ngại tật nguyền của thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký sẽ đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc và lòng khâm phục.
Ở truyện “Những ngày mon men đến lớp” bạn đọc sẽ không khỏi xúc động khi lắng nghe những dòng tâm sự của tác giả. Hình ảnh cậu bé Ký chạy ra ngõ đứng lặng nhìn không chớp mắt cho đến khi tốp trẻ con cuối cùng đi mất hút mới lững thững quay vào nhà với dòng nước mắt lã chã tuôn rơi hay đứng lấp ló ở cửa lớp học nhìn bọn trẻ đọc “O” mà mồm cũng chúm môi đọc “O” theo, càng cho ta thấy niềm ước mơ khát khao cháy bỏng được đi học giống như các bạn.
Hay truyện “Chuyện chiếc bàn học bị mất” cho ta thấy thầy Nguyễn Ngọc Ký là con người đầy nghị lực, luôn cố gắng làm mọi thứ bằng chính đôi chân của mình, chứ không trông chờ vào sự giúp đỡ của người khác.
Trong truyện “Niềm vui nối tiếp niềm vui” kể về sự mạnh mẽ vượt qua khó khăn tạo ra những kỳ tích của thầy Nguyễn Ngọc Ký như: đứng thứ 5 trong kỳ thi Học sinh giỏi Toán lớp 7 ở miền Bắc, hai lần được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng huy hiệu khen ngợi và bốn lần được gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng.
Bằng những ngôn từ mộc mạc, giản dị tạo cảm giác gần gũi và hấp dẫn người đọc, “Tôi đi học” không chỉ là một tác phẩm văn học có giá trị mà còn là một quyển sách có tác dụng giáo dục về nghị lực sống hiệu quả giúp bạn đọc có thêm một tấm gương sáng về nghị lực vượt khó vươn lên trong học tập. Qua đó, thầy Nguyễn Ngọc Ký muốn gửi gắm đến các bạn đọc trẻ hôm nay một thông điệp: “Hãy đừng để cho một phút nào của tuổi trẻ trôi đi hoài phí”.
Quyển sách “Tôi đi học” đang được phục vụ tại Phòng Thiếu nhi Thư viện TP. Cần Thơ. Các bạn tra tìm tài liệu với ký hiệu phân loại: 895.92283403 / T452Đ.
▪ PHÒNG THIẾU NHI: NA.004425; NA.004424
III. CHUYÊN ĐỀ VỀ THANH NIÊN
Các bạn thân mến!
Chuyên mục về thanh niên tuần này xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết Tác giả câu nói nổi tiếng “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của T.K, trích từ Báo Điện tử Điện Biên Phủ.
Trên tấm bia Tiến sĩ đầu tiên dựng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám ghi lại lịch sử khoa thi năm 1442 có khắc ghi những dòng chữ:”...Hiền tài là nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh mà hưng thịnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn. Vì thế các bậc đế vương thánh minh không đời nào không coi việc giáo dục nhân tài, kén chọn kẻ sĩ, vun trồng nguyên khí quốc gia làm công việc cần thiết...”. Người soạn ra những câu nổi tiếng đó là Tiến sĩ triều Lê, Thân Nhân Trung.
Thân Nhân Trung (1419 - 1499), người xã Yên Ninh, huyện Yên Dũng, nay là thôn Yên Ninh, xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang). Ông làm quan đến chức Lại bộ Thượng thư, Chưởng Hàn lâm viện kiêm Ðông các đại học sĩ, Nhập nội phụ chính, Tế tửu Quốc Tử giám; được vua Lê Thánh Tông vời vào hoàng cung dạy học cho các hoàng tử, nhà thơ tài năng trong hội Tao Ðàn Nhị thập bát tú và được vua Lê Thánh Tông phong là Phó Ðô Nguyên suý. Thân Nhân Trung đỗ đại khoa vào năm 1469, lúc ông đã trên 50 tuổi, là khá muộn so với nhiều người khác, ông đã phải mất gần 40 năm mới đạt được học vị cuối cùng của khoa cử phong kiến.
Thân Nhân Trung được triều đình tin dùng trong việc tuyển chọn nhân tài và đào tạo nhân tài cùng các công việc quan trọng khác trong triều. Các kỳ thi hương, thi hội ông đều có đóng góp tích cực, việc xem xét bài vở của các thí sinh, vua đều giao cho Thân Nhân Trung xem xét đọc duyệt để trình lên. Uy tín và vai trò của Thân Nhân Trung càng được đề cao vào năm 1493, khi ông được giữ chức Hàn lâm viện thừa chỉ, Ðông các đại học sĩ kiêm Tế tửu Quốc Tử Giám.
Khẳng định tầm quan trọng của nhân tài đối với việc hưng thịnh của quốc gia, Thân Nhân Trung không quên vai trò của triều đình phong kiến trong việc “chăm lo nuôi dưỡng và đào tạo nhân tài, bồi đắp thêm nguyên khí” (Dục tài, thủ sĩ bồi thực nguyên khí). Muốn bồi dưỡng nhân tài, theo Thân Nhân Trung, người trên phải biết lo cho dân, lo việc nước, khiến cho nước mạnh, dân giàu. Ông viết: “Trị nước càng thịnh vượng lòng càng phải thận trọng, càng phải lo cho dân, chăm chỉ chính sự hàng ngày nơm nớp lo lắng” là muốn người ở ngôi cao phải luôn ghi nhớ. Trong lời bình “Ðạo làm vua” của Lê Thánh Tông trong khuôn khổ hội Tao Ðàn do chính Lê Thánh Tông làm Ðô Nguyên suý và Thân Nhân Trung làm Phó Ðô Nguyên suý, ông đã nói rõ điều tâm đắc của mình: “Nay đức Thánh thượng lại lấy mùa màng tươi tốt làm điềm lành, điều ấy khác hẳn hạng khoe lạ vô ích… có ý giữ gìn sự cần cù cẩn trọng mãi không thôi... Bắt đầu đặt vấn đề như thế thì đó là một vị vua khiêm tốn”.
Tư tưởng xuyên suốt con người Thân Nhân Trung, kể cả trong văn chương dù làm trong lúc vua tôi ngâm vịnh, có tính thù tạc, người đọc vẫn thấy ở ông một tấm lòng yêu nước thương dân sâu xa, một ý thức trách nhiệm cao với dân, với nước, một đòi hỏi cao về đạo đức đối với mọi người, ngay cả với bậc đế vương.
Thân Nhân Trung không chỉ là một vị quan đại triều có uy tín về đức độ và tài năng mà ông còn là nhà giáo dục mẫu mực của thời đại. Ông là tấm gương sáng về tinh thần hiếu học để gia đình, con cháu và quê hương noi theo. Hai người con của ông: Thân Nhân Tín - con trai cả, Thân Nhân Vũ - con trai thứ và cháu nội - Thân Cảnh Vân đều có ý chí học tập và đỗ đại khoa trong các kỳ thi của triều Lê. Ca ngợi về sự thành đạt của gia đình ông, Vua Lê Thánh Tông đã viết như sau: “Thập Trịnh đệ huynh quí hiển. Nhị Thân phụ tử mộc ân vinh”( Mười anh em nhà họ Trịnh nối nhau quí hiển. Hai cha con họ Thân tắm gội ân vinh).
Câu nói “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” của Thân Nhân Trung không chỉ dừng lại trong xã hội thời Lê mà câu nói ấy đối với chúng ta vẫn còn nguyên giá trị, khi giáo dục đang trở thành quốc sách hàng đầu, khi văn hoá, khoa học và đội ngũ trí thức đang giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp kiến quốc đất nước hôm nay.
Các bạn thân mến! Chương trình phát thanh hôm nay đến đây xin tạm dừng. Quý vị và các bạn có thể nghe lại nội dung chương trình phát thanh tuần này trên địa chỉ website thư viện TP. Cần Thơ www.cantholib.org.vn
Cám ơn quý vị và các bạn đã chú ý theo dõi. Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
